Reliekarm van St-Antonius-Abt, koper, 18e eeuw, O.L.V.-kerk Museum
Het werk
Dit reliek bevat een stuk gebeente van een arm van Antonius, een heilige uit de eerste eeuwen van het christendom. Antonius (251-356) trok zich terug in de woestijn om zich aan het gebed te wijden. Na een tijd kreeg hij het gezelschap van andere kluizenaars, die hij begon te onderrichten. Daarom wordt hij beschouwd als de vader van het kloosterleven. Hij wordt ook aangeroepen tegen besmettelijke ziekten, zoals de pest. In 1531 koos Brugge hem als pestpatroon - de heilige die de stad moest beschermen tegen deze vreselijke epidemie. Links van de reliekarm staat een beeld van hem.
Antonius
Beste Antonius,
De vissen hingen aan uw lippen toen u preekte
En u liet een ezel een hostie eten
(ik had bijna geschreven: u liet een hostie een ezel eten)
Christus kwam op uw gloedvolle arm plaatsnemen
En een berouwvolle dief bracht uw psalmenboek terug
U stierf vroeg, een combinatie van ontberingen en ijdelheid en anorexia
Hebben u de das omgedaan, alle heiligen bezwijken aan die combinatie
Of klinkt dit ontzettend blasfemisch?
Ik vind het niet erg om ontzettend blasfemisch te klinken
Wacht… ik vind het wel erg
Ik was een vroom kind, moet je weten
In de kerk van De Panne in de Meeuwenlaan zat ik extatisch naast mijn gulzige wellustige
Sentimentele diepgelovige hypocriete grootvader, en ik smulde van het lijden en de kaarsen
En de wierook en de staties en de theatrale liturgie en de klaroenen en magnifieke glasramen
Teveel om op te sommen, een deken nee een lawine van decadente devotie
Zelfs de korzelige gierige schuifelende lijzige onderpastoor kon de pret niet vergallen
En het gekke is dat ik tijdens mijn puberteit nooit heb gerebelleerd tegen de katholieke kerk.
U bent mijn favoriete woestijnmonnik, waarom?
Waarom bent u mijn favoriete woestijnmonnik?
Ik weet het niet
Ik ben een mens die niets verliest
Ik geef niet om voorwerpen, om objecten zoals: opgezette hazen,
Schepen in flessen, porseleinen herderinnetjes, bronzen kroeskoppelikanen,
Corgi’s en cactussen die waggelen op zonne-energie, souvenirvingerhoeden uit Bremen,
Pluchen walrussen en wasberen nee, ik geef zelfs niet om mijn broodrooster
En mijn oestermes en mijn tombolawafelijzer en mijn blikopener en mijn zaklamp.
Slechts één keer heb ik iets verloren
Ik was een zesjarig kind en veertig dagen lang was ik ontroostbaar
Wat was het dan, hetgeen ik domweg onachtzaam kwijtspeelde in de duinen van De Panne?
Welk verloren voorwerp heeft me dusdanig gekweld?
Ik durf het bijna niet te bekennen, het was kitsch
Het was een plastieken pastelblauwe pony met roze manen
Eerlijk gezegd mis ik die plastieken pony nog steeds
Sint Antonius, ik smeek u, ik roep u aan, ik bid:
Geef me die pony terug, dan zal ik eindelijk weer gelukkig zijn
Nee.
Ik maakte eens een woningbrand mee, tijdens de hete verwarrende lente van 2009
Ik verloor alles
Maar ik hervond mijn heidense moeder: zij bood mij onderdak aan
Ze liet me bij haar wonen, zeven maanden lang
En ik mocht eten van haar zelfgebakken rozijnenbrood en van haar korrelige geitenkaas
Maar toen ik een fles anijslikeur soldaat maakte was ze kwaad
Of bezorgd
Ja, toch vooral bezorgd.
Mijn moeder geeft niet om heiligen, ze dweept liever met Jean-Luc Godard,
Gerard Reve en Glenn Gould
Mijn moeder heeft een uitstekende smaak
En ik vereer haar
Maar u vereer ik ook
Ik heb twee bastaardhondjes en die worden door u beschermd, naar het schijnt
Bedankt daarvoor!
In de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Brugge zag ik uw reliekarm
De oude kruisboogschutter stond naast me en ik zei tegen hem:
‘Precies een attribuut uit een Bulgaarse horrorfilm.’
Meteen daarna had ik spijt, het was vulgair van mij
Om iets dergelijks te zeggen, de atheïstische kruisboogschutter grinnikte verstrooid
Hij was niet geïnteresseerd in uw reliekarm
Hij wilde het praalgraf van Maria van Bourgondië zien
Er liggen twee hondjes aan haar voeten, ook deze hondjes hebt u ooit beschermd.
Na het kerkbezoek trakteerde de oude kruisboogschutter mij op een kop zwarte thee
Nee, alcohol drink ik niet meer
Een leven zonder alcohol, zonder roes is inderdaad erg saai en lang en vervelend
U had uw religieuze extase, het prediken en de uithongering
De uithongering heb ik ook
Ik probeer zo weinig mogelijk te eten, maar soms ga ik de mist in
En dan heb ik een epische vreetbui.
Deze ochtend had ik er één en nu voel ik me log en gedeprimeerd
Mijn vreetbui begon om 5u ’s ochtends en duurde slechts 25 minuten
Toch slaagde ik erin om deze voedingsartikelen te verslinden: 900 ml vanille-ijs,
24 chocolade zeepaardjes, twee potjes hummus van de Albert Heyn
En een spuitbus slagroom light, light alsof het toen nog iets uitmaakte!
Had u soms last van epische vreetbuien
Of kostte de ascese u geen enkele moeite?
Geen enkele moeite is natuurlijk het antwoord
U bent heilig
Een heilige hongert enkel naar God en boetedoening
Via boetedoening vindt men God, naar het schijnt
Ik vind het jammer dat ik geen vis was in Rimini
Ik had ook aan uw lippen gehangen, de kleine schichtige vis op de laatste rij
Maar die ezel die de keuze kreeg tussen een volle voederbak
En een hostie, die ezel heb ik nooit begrepen.
Delphine Lecompte