Sluiten

Water en erfgoed: klimaatonderzoek in het Gruuthusemuseum

10 juni 2025

Klimaatveranderingen hebben veel impact, ook op onze collectie. Hoe kunnen we kunst en erfgoed blijven bewaren met respect voor de natuur? Dat is het onderwerp van het internationaal REFRESH-onderzoeksproject dat de komende drie jaar in het Gruuthusemuseum loopt.

REFRESH Gruuthusemuseum Musea Brugge 1
240528 JAN5795jandarthet
Het Gruuthusemuseum ligt naast water

Wat is het effect van klimaatveranderingen op de bewaring van ons erfgoed? REFRESH (Water Cycle For Resilient Heritage) is een internationaal onderzoeksproject van onder meer Musea Brugge en het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium (KIK). Samen met onderzoekers uit België, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk zoeken we uit hoe we ons erfgoed beter kunnen beschermen door de watercyclus in en rond musea te bestuderen en te leren beheersen. Het onderzoek richt zich op vier emblematische erfgoedsites: het Dogepaleis in Venetië, het Louvre in Parijs, het Gruuthusemuseum in Brugge en Blenheim Palace in Woodstock (Engeland).

Waarom water?

Een van de belangrijkste factoren die de invloed van klimaatverandering op erfgoedsites bepalen, is de aanwezigheid van water en de manier waarop water zich verplaatst (in de bodem, in de muren, in interieurs…). Het Gruuthusemuseum ligt naast water en is omringd door tuinen. Dat maakt van het museum een ideale case voor het REFRESH-onderzoek.

REFRESH Gruuthusemuseum Musea Brugge 5
Meettoestel in vitrine

Metingen in het Gruuthusemuseum

Om de impact van water op historische erfgoedsites te kunnen meten, installeren de onderzoekers op de vier erfgoedsites in Venetië, Parijs, Woodstock en Brugge verschillende meettoestellen.

Op de buitengevel van het Gruuthusemuseum en in de grond verzamelen een aantal sensoren de komende jaren gegevens over de watercyclus in en rond het museum. Op het dak van het Gruuthusemuseum staat er ook een weerstation. Daarnaast monitoren we in vier museumzalen verschillende parameters zoals temperatuur, luchtvochtigheid en CO2. In enkele vitrines doen we extra onderzoek naar condensatie, door de oppervlaktetemperatuur te meten van materialen als eikenhout, marmer, glas, gips en koper. Die materialen hebben elk andere thermische eigenschappen en reageren dus anders op de omgeving. De REFRESH-onderzoekers bestuderen ook de impact van het omgevingswater (de Reie) op het metselwerk en de historische bouwmaterialen van het Gruuthusepaleis.

JAN3491jandarthet

Gevolgen verzachten

Het REFRESH-onderzoek wil het effect van de klimaatveranderingen op conservatie van erfgoedsites in kaart brengen en duurzame oplossingen formuleren om het behoud van ons cultureel erfgoed te optimaliseren. Door de relatie tussen natuur en cultuur beter te begrijpen, kunnen we de negatieve gevolgen van de klimaatveranderingen op ons erfgoed verzachten.

Foto's: © Jan Darthet & © Musea Brugge

Lees meer

Meer nieuws

Nieuwsoverzicht