Sluiten
Madonna met kanunnik Joris van der Paele

KUNST | WERK

23 | Huisje, boompje, feestje

Vanwege de coronamaatregelen is ook Dubai Expo, de 35ste wereldtentoonstelling, uitgesteld naar 2021. Een verstandig besluit want het evenement had ongetwijfeld een grote menigte bijeengebracht. Voor de allereerste wereldtentoonstelling die tussen mei en oktober 1851 werd georganiseerd in Londen trokken maar liefst 6 miljoen bezoekers uit alle hoeken van de wereld naar Hyde Park. Deze ets van de Londense drukkersfirma Read & Co geeft een indruk van de massale belangstelling.

0019 GRO0093 III web

Prins Albert, echtgenoot van Queen Victoria, nam het initiatief voor ‘The Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations’. Engeland had op dat moment grote technologische en industriële vooruitgang geboekt. De wereldtentoonstelling moest deze vooruitgang vieren en internationaal in de kijker zetten. In 1851 toonden zo’n 14.000 deelnemers meer dan 100.000 objecten. Niet enkel de nieuwste uitvindingen en ontwikkelingen waren op de wereldtentoonstelling vertegenwoordigd zoals hydraulische persen en stoommachines, maar ook kunstwerken en luxeproducten zoals Perzische tapijten en Russisch bont. Ook curieuze objecten zoals de Koh-i-Noor, de destijds grootste diamant ter wereld, waren op de wereldtentoonstelling te bewonderen.

0019 GRO0093 III linkerkant

Zelfs het tentoonstellingsgebouw dat speciaal voor het evenement werd neergezet in het Londense Hyde Park, belichaamde technologische vooruitgang. Zonder de ontwikkelingen in de metaalindustrie was de kolossale constructie volledig opgebouwd uit glas, rustend op een skelet van gietijzer en hout niet mogelijk geweest. Joseph Paxton was de ontwerper van het grote glazen gebouw. Door zijn werkzaamheden als hovenier kwam hij met de bouw van kassen in aanraking. Paxton kreeg de opdracht door de organisatiecommissie toegewezen toen de uitwerking van een eerder voorstel vertraging opliep. Paxtons voorstel was vernieuwend, goedkoop en snel op te bouwen door de toepassing van prefabricatie: het gebruik van op voorhand gemaakte onderdelen in standaardmaten die op locatie kunnen worden samengesteld. In slechts 6 maanden was het project voltooid.

0019 GRO0093 III constructie

The Crystal Palace, zo gedoopt door satirisch magazine Punch, was meer dan 570 meter lang en op het hoogste punt ongeveer 33 meter hoog: zό hoog dat het binnenin ruimte bood voor enkele iepen op het terrein van Hyde Park, waar de constructie zorgvuldig overheen gebouwd werd. Hoewel de bomen op de voorgrond van deze prent de indruk wekken dat je hier van buitenaf naar het gebouw kijkt, is het wel degelijk een interieurgezicht.

0019 GRO0093 III bomen

De iepen op de voorgrond staan in de hoogste ruimte van het gebouw. De achtergrond biedt een indrukwekkend perspectief op het langgerekte interieur vol bezoekers die in de verte tot stipjes zijn gereduceerd. Een opsomming van de afmetingen onderaan de prent benadrukt nog eens de immense schaal van The Crystal Palace.

Hoewel Paxton graag had gezien dat The Crystal Palace als wintertuin in Hyde Park bleef staan, werd toch besloten om het gebouw af te breken om in 1852 in een aangepaste, kleinere versie te worden heropgebouwd in Sydenham. Na twee branden werd het gebouw uiteindelijk in 1936 volledig gesloopt. The Great Exhibition in Londen was de aanzet voor een nieuwe traditie die nog altijd wordt voortgezet. The Crystal Palace staat niet meer overeind, maar van veel latere wereldtentoonstellingen is er nog een bouwwerk dat herinnert aan het evenement, zoals het Brusselse Atomium gebouwd voor Expo 58.