Fermer
Al sinds de 14de eeuw werden dissecties uitgevoerd op lijken, ondanks sterke tegenkanting van de katholieke kerk. Pas in 1675 was een eerste lijkschouwing 'live' mee te maken in Brugge. Dat was zo'n evenement dat er een schilderij van werd gemaakt!
Op den thienden meije 1675 wiert geresolveert op de caemer der chirurgie deser stede van Brugghe te stellen het sceleton van den persoon Jan Nicolae, hetwelcke bijeen is gevoeght ende vergaedert door Cornelis Kelderman, chirurgijn van het hospitael van Sint-Jan, ende was desen chirurgijn den eersten die de chirurgijns van Brugge in het publijck geanatomiseert hebben ende geschiede op den 6en en 7sten januarij 1675.
Op 6 en 7 januari 1675 ontleedde hospitaalchirurgijn Cornelis Kelderman voor het eerst in Brugge een lijk, onder grote belangstelling van zijn gildebroeders.
Vanaf de vroege 14de eeuw vinden de eerste dissecties van lijken plaats. De katholieke kerk verzette zich heftig, maar liet oogluikend toe dat lijken van terdoodveroordeelden konden worden onderzocht. In 1533 maakte Brusselaar Andreas Vesalius (1514-1564) in Parijs de eerste lijkschouwingen mee. Hij zocht naar een rationele verklaring voor de verschillen tussen de anatomische beschrijvingen van de oude meesters en schrijvers en wat hij in werkelijkheid zelf vaststelde. Zijn bevindingen bundelde hij in het lijvige De humani corporis fabrica libri septem, het eerste wetenschappelijke anatomieboek met houtsnedes ter verduidelijking.
Om deze 'eerste keer' te gedenken, wordt de anatomische les vereeuwigd met een schilderij. Zo belangrijk is het evenement voor Brugge. Gelijkaardige anatomielesssen zoals die van Dr. Tulp in Amsterdam werden al in 1632 door Rembrandt op doek gezet. Een traditie die de onbekend gebleven kunstenaar 40 jaar later verder zet met deze Brugse anatomische les van Kelderman.
Het geheel speelt zich af in een fictief theatraal decor. Achter het bed met een opengesneden lijk, staan vier geneesheer-chirurgijns. Het zijn Cornelis Kelderman, de chirurgijn van het Sint-Janshospitaal die de dissectie uitvoert, uiterst rechts en verder vermoedelijk Joris Simaey, Hendrik Franssens en François Guillemin.
De vier geneesheren komen ook voor op het schilderij “Het bestuur van het gilde der geneesheren te Brugge” uit 1677.
Lijkschouwingen en anatomische lessen werden uitgevoerd tijdens de wintermaanden. Bij gebrek aan adequate koeling was de vrieskou het ideale bewaarmiddel voor de lijken. De kou hield het ontbindingsproces tegen en dus milderde de karakteristieke geur die ieder lijk in ontbinding afgeeft.
