Fermer

27 | De bestekkoffer van Napoleon

Een leren koffer met de gekroonde initialen N.E., bekleed met blauw fluweel waarin een negendelig zilveren servies ligt, zou wel eens een geschenk van keizer Napoleon Bonaparte aan Brugge kunnen zijn...

X O 0172 A

Napoleon staat er al voor bekend toen hij nog consul was: waar hij komt, deelt hij kwistig relatiegeschenken uit aan gastheren en hoge gasten. Zelf kreeg hij uiteraard ook vele geschenken. Deze bestekkoffer zou volgens de mondelinge overlevering een geschenk zijn geweest van Napoleon. Op het kofferdeksel staan de gekroonde initialen N.E. te lezen. Staat dit voor Napoleon Empereur, keizer Napoleon dus?

X O 0172 B

In dat geval is het best mogelijk dat de bestekkoffer in 1810 werd geschonken, toen Napoleon Bonaparte op bezoek was in Brugge. Napoleon verbleef tijdens zijn bewind verschillende malen in de regio. Zo wordt hij onder meer op 11 juli 1803 in het Stadhuis van Brugge ontvangen door burgemeester de Croeser. Karel-Aenaes de Croeser was geen fan van eerste consul Napoleon: nog voor de Consul goed en wel vertrokken was, liet de Croeser de vlag op het Belfort al strijken.

0000 GRO0401 I MUS280303 01

De Croeser liet Joseph Odevaere in 1807 een schilderij maken van het eerste bezoek van Napoleon, dat nog steeds in de hal van het Stadhuis hangt. Links is Napoleon te zien en rechts burgemeester de Croeser. Leuk detail: Joseph Odevaere verwerkt een ouder portret van de Croeser in de grotere compositie. Dat rechthoekige doek werd dus op het grotere doek genaaid waardoor het beschadigd lijkt.

0000 GRO0401 I MUS280303 01 de Croeser hoofd

In 1810 toen keizer Napoleon terugkeerde naar Brugge met zijn nieuwe echtgenote Marie-Louise was de Croeser enthousiaster.

Bij dat bezoek in 1810 vereert keizer Napoleon burgemeester de Croeser met het prestigieuze Légion d’Honneur. Dat ereteken wordt uiteraard bijgeschilderd op het grote dubbelportret van Odevaere.

X O 0172 C

De leren koffer met de gekroonde N.E. initialen is aan de binnenzijde bekleed met blauw fluweel. In de koffer past een negendelige zilveren serviesbestek. Dat bestaat uit een groot serveervork met een drietandig bovenstuk in been, een scheplepel met een spitse ovale bak in been, een groot voorsnijmes van zilver met een lemmet van staal, een grote schep met een vioolvormige bak waarin fraaie florale motieven zijn gegraveerd, een kleine scheplepel voor groenten met een opengewerkte en rechthoekige bak, een scheplepel met een ronde opengewerkte bak, een kleine scheplepel met een dichte, vierkante bak en tot slot een fraai wildvorkje waarvan de achterkant versierd is met twee everzwijnkoppen. Kortom, alles wat nodig is om een maaltijd te serveren volgens de nieuwste tafeletiquette à la française.

X O 0172v
X O 0172r

Napoleon brengt de geschenkkoffer heel waarschijnlijk mee uit Frankrijk. Het merkteken van de zilversmid is niet geïdentificeerd. Wij kennen hem in de collectie als Meester P.B..