Vandaag openden we ons gloednieuwe, state-of-the-art depotgebouw, de Erfgoedfabriek. Het nieuwe erfgoeddepot biedt een langverwacht antwoord op de historische nood aan een gecentraliseerde depotruimte voor Musea Brugge, de intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst Raakvlak, het Brugse Kostuumatelier en regionale collecties uit Brugge en Ommeland om de steeds groeiende collecties in optimale omstandigheden te bewaren voor de volgende generaties.
Stad Brugge renoveerde het afgelopen jaar, met steun van de provincie West-Vlaanderen, een oude fabriek net buiten het centrum van Brugge tot een gloednieuw, state-of-the-art erfgoeddepot.
Musea Brugge beheert een collectie van meer dan 75.000 collectieobjecten, waarvan een kleine 10% permanent tentoongesteld wordt. Een goed depotbeheer is dus essentieel voor de museumwerking.
Momenteel zijn de depots van Musea Brugge verspreid over verschillende historische gebouwen in de Brugse binnenstad. Ook de archeologische collectie van Raakvlak is vandaag gehuisvest in een historisch pand. Hoewel de gebouwen de laatste decennia zijn aangepast aan de verschillende bewaarnoden, zijn ze oorspronkelijk niet ontworpen om kunst of archeologische objecten te bewaren. De depots zijn moeilijk toegankelijk, sterk gecompartimenteerd en onmogelijk om te klimatiseren naar de noden van de collecties.
Stad Brugge vond met de Erfgoedfabriek een gebundeld antwoord op de bewaarnoden van de verschillende collecties uit de regio. Het oude fabrieksgebouw kreeg een totale make-over tot een state-of-the-art erfgoeddepot. Het gebouw werd specifiek omgebouwd en ingericht om erfgoed te onderzoeken en bewaren voor de volgende generaties, in de best mogelijke omstandigheden.
De Erfgoedfabriek heeft een totale oppervlakte van 7.355 m2. Het grootste deel is depotruimte, waar de archeologische collectie van Raakvlak en het Brugse Kostuumatelier (met onder meer de kostuums van de Heilig Bloedprocessie en de Praalstoet van de Gouden Boom) en later ook regionale collecties een nieuw onderkomen krijgen. Ook de grootste deelcollecties van Musea Brugge, namelijk de collectie toegepaste kunsten (ambachtelijke en esthetische functionele voorwerpen zoals meubels, textiel, vaatwerk…) en de volkskundige collectie, krijgen er een plek. De meest kwetsbare collecties van Musea Brugge (schilderijen en werken op papier) verhuizen in 2025 naar de depots in de nieuwe tentoonstellingshal BRUSK.
Naast de depotruimtes is er ook plek voor de bureaus van Raakvlak en voor andere facilitaire ruimtes zoals een fotostudio voor registratie, een quarantaineruimte en een atelier.
Alles samen verhuizen ruim 50.000 museale objecten, 10.000 dozen met archeologische vondsten uit Brugge en Ommeland en ruim 4.000 kostuums naar het nieuwe state-of-the-art depot. Al die objecten hebben uiteenlopende noden, afmetingen, gevoeligheden en materialen die in de Erfgoedfabriek een aangepaste en optimale opslagplek krijgen. De collecties die een plek krijgen in het depot bevatten objecten die stuk voor stuk verhalen vertellen over de Brugse regio en bij uitbreiding Vlaanderen, van de prehistorie tot de recente geschiedenis. Het depot zal de geschiedenis van Brugge bewaren en is als historische schatkamer van enorme erfgoedwaarde voor de stad en regio.
© Femke den Hollander
Met de nieuwe depots en werkruimtes in de Erfgoedfabriek zetten Musea Brugge en Raakvlak niet één stap, maar gaan ze met zevenmijlsstappen vooruit in hun collectiebeheer en preventieve conservatie. De werking die de Erfgoedfabriek mogelijk maakt, katapulteert het behoud en beheer van de collecties naar een internationaal niveau.
De nieuwe Erfgoedfabriek komt namelijk niet alleen veel meer tegemoet aan de noden van de collectieobjecten, het gebouw maakt de toegankelijkheid van de collecties gemakkelijker. Door de verschillende collectieobjecten én de facilitaire ruimtes onder één dak te brengen, wordt het gemakkelijker om verschillende objecten naast elkaar te leggen, de risico’s bij verplaatsing worden tot een minimum gereduceerd en het zal mogelijk zijn om de objecten ter plekke te behandelen. Onderzoek en bewaring worden zo eindelijk naar een next level gebracht en de roerende, onroerende en immateriële geschiedenis van Brugge wordt gewaarborgd voor de volgende generaties.
Voorlopig is de Erfgoedfabriek nog leeg, maar daar komt snel verandering in. Tijdens de zomermaanden worden heel wat transporten vanuit de oude depots georganiseerd.
50.000 erfgoedobjecten, 10.000 dozen archeologische vondsten en ruim 4.000 kostuums kan je niet gewoon in de verhuiswagen zetten. Al sinds de zomer van 2020 bereiden de teams van Musea Brugge en Raakvlak de verhuisbeweging naar het nieuwe depotgebouw voor.
We starten met collecties bestaande uit anorganische materialen, zoals steen, glas, metalen, gips, keramiek. Dat doen we omdat die collecties geen preventieve of curatieve behandelingen nodig hebben tegen eventuele schadelijke insecten. Die objecten kunnen met andere woorden meteen op de juiste plank worden gezet. Daarna volgen de organische collecties, die eerst langs de behandelkamer moeten.
Met de opening van de Erfgoedfabriek werd het officiële startschot gegeven voor de hele verhuisbeweging van Musea Brugge en Raakvlak. De kop is eraf, nu kan het echte werk beginnen!
Klaar voor verhuis