Parel aan de kroon van het Gruuthusepaleis is de authentieke 15e-eeuwse bidkapel. Die werd met verve in ere hersteld.
Op 7 januari 1472 bereikte Lodewijk van Gruuthuse met het kapittel van de Onze-Lieve-Vrouwekerk een akkoord om een bidplaats te realiseren die zijn paleis zou verbinden met de kerk ter hoogte van het koor. Op die manier kon de familie de mis bijwonen vanuit hun woning. Een absoluut privilege in die tijd. Lodewijk was een belangrijke mecenas van de kerk en hij deed naar aanleiding van de bouw van de bidkapel verschillende gulle schenkingen.
Luxueus ingerichte ruimte
De kapel telt twee verdiepingen. De bovenverdieping is de eigenlijke privébidkapel met een houten bekleding van verfijnde gotische ornamenten en heraldiek, te zien van in de kerk. Ook Lodewijks devies, de mortier en de initialen ‘L’ en ‘M’ ontbreken niet. Er ging helaas heel wat verloren van de interieurdecoratie van de bidkapel, maar de nog aanwezige sporen verraden een luxueus ingerichte ruimte.
Het hele interieur is afgewerkt met een eikenhouten lambrisering van de allerbeste kwaliteit. De versiering van het gewelf en de balken, een combinatie van tinfolie, was en papier, is voor zover bekend enig in zijn soort. Het is maatwerk: verguld en afgewerkt met een blauwe beschildering op een zwarte achtergrond. De ribben van het gewelf zijn afwisselend opgehoogd met azuurblauw, bladgoud en reliëfversieringen. Gebeeldhouwde engeltjes, die op twee na origineel zijn, ondersteunen het gewelf. Hun geïndividualiseerde gezichtjes zijn erg verfijnd.
De restauratie
Uit enkele steekproeven bleek dat de vloer en de lambrisering in een slechtere staat verkeerden dan oorspronkelijk gedacht. De door houtworm aangetaste vloerbalken werden vervangen. De vloerplanken zelf werden wel bijna allemaal gerecupereerd. De achterzijde van de originele lambrisering bleek ook aangetast.
Op basis van historisch en technisch onderzoek door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) behandelden, versterkten en herstelden houtrestaurateurs de lambrisering. Het KIK nam de behandeling van de interieurdecoratie op zich, met onder andere de reiniging en fixatie van de gewelfdecoratie. De restaurateurs hebben de uitzonderlijke versieringen op het plafond kunnen behouden en alle planken behandeld en gereinigd. Het geheel heeft zeker een idee van hoe uitzonderlijk deze kapel moet geweest zijn ten tijde van Lodewijk.
Restauratie via crowdfunding
In het najaar van 2016 werd via de Vrienden van Musea Brugge een crowdfundingsactie op poten gezet. Onder het motto ‘Toon uw gruut hart’ verkochten ze meer dan 5000 flessen bier en verzamelden zowat 67.000 euro voor de restauratie en ontsluiting van de bidkapel.
Met dank aan de vele sponsors en sympathisanten die deze actie hebben ondersteund!