Het museum van O.L.V. ter Potterie bewaart een rijke en veelzijdige erfgoedcollectie, waaronder een uitzonderlijke deelcollectie edelsmeedkunst. Vlaanderen heeft een zeventiende-eeuwse dobbelbeker uit die collectie nu erkend als Vlaams erfgoed. De dobbelbeker is het 85e collectieobject uit onze collectie die tot de Vlaamse Topstukkenlijst behoort.
De dobbelbeker is geen gewoon drinkglas, maar een beker die meer dan drie eeuwen geleden gebruikt werd bij drankspelletjes. Zie je de voet van de dobbelbeker? Het eenvoudige, V-vormig kelkglas van glas staat op een rijk uitgewerkte, deels vergulde, zilveren voet. De onderkant is versierd met bladfries en vruchtentrossen. In de stam zit een zilveren dobbelsteen in een opengewerkte sfeer.
Hoe ging het drankspel precies in zijn werk? Als speler schudde je met het lege glas om de dobbelsteen te laten ronddraaien. Daarna zette je het glas neer. Het aantal ogen dat de dobbelsteen toonde, was het aantal wijnglazen dat je als speler moest drinken. Daarna was de volgende aan de beurt. Een pittig drankspel dus!
De beker komt uit een periode, eind zestiende en zeventiende eeuw, wanneer speciale drinkglazen heel populair waren in de Nederlanden, Duitsland en Engeland. Er waren bijvoorbeeld glazen met ringen die je kon laten rinkelen als je glas leeg was. Of verschillende zogenaamde schertsglazen, zoals bijvoorbeeld fopglazen waaruit je door een vindingrijke constructie onmogelijk kon drinken. In O.L.V. ter Potterie kan je van beide glastypes trouwens een exemplaar zien. Net zoals de dobbelbeker zorgden ze ongetwijfeld allemaal wel op de één of andere manier voor hilariteit in het drinkgezelschap.
Het nieuwe topstuk maakt deel uit van de prachtige collectie van OCMW Brugge, dat sinds kort volledig in beheer is van Musea Brugge. Dobbelbekers of dobbelglazen zoals deze zijn zeldzaam. De beker past dan ook perfect in de lijst met Vlaamse Topstukken, stuk voor stuk zeldzame en onmisbare objecten en verzamelingen.
Onderaan de dobbelbeker staan Brugse zilvermerken, met name een gekroonde leeuwenkop en een gekroonde gotische letter b. Daarnaast bevat het stuk een jaarletter ‘b’, waardoor het heel precies kan gedateerd worden in 1655-1656. En natuurlijk staat er in het zilver ook een meesterteken. Dat merk, een ‘GB’ of ‘BG’, verwijst misschien naar de edelsmid Bernaert Geeraerts.