Sluiten
Madonna met kanunnik Joris van der Paele

Vrienden van Musea Brugge

Enkele vrouwelijke kunstenaars in de zeventiende en achttiende eeuw in Vlaanderen

Lezing op zondag 30 november 2025 om 10:30 uur door dr. Frederica Van Dam (MSK Gent)

Sized Catarina Ykens II Vanitas bust of a lady with a crown of flowers on a ledge
Door Catarina Ykens - Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=60061327

Tussen vrome toewijding en wereldse zelfstandigheid: het leven van Catharina Ykens II, Johanna Vergouwen en Susanna Forchondt, drie Antwerpse ‘geestelijke dochters’ actief in de kunstwereld van de lange 17de-eeuw.

Recent verschenen op de kunstmarkt twee in artistiek opzicht onopvallende paneeltjes met een bloemstilleven. Minder onopvallend aan het paar zijn de vloeiend geschilderde signaturen: Catharina van Ÿkens Filia Devot f* en Catharina van Ÿkens filia Devota.
De schilder voorzag het werk dus niet alleen van haar handtekening maar achtte het evenzeer belangrijk om naar haar identiteit te verwijzen. Filia Devot(a) refereert immers aan haar status als ‘geestelijke dochter’, een maatschappelijke positie die enerzijds een leven gewijd aan God inhield en anderzijds ongehuwde vrouwen in de lange zeventiende eeuw een zekere autonomie verschafte in de organisatie en invulling van hun dagelijkse leven.

De Antwerpse Catharina Ykens II (1659-na 1689) was een van de talrijke geestelijke dochters in de Zuidelijke Nederlanden. De meeste van deze vrouwen leefden zelfstandig; anderen leefden in gemeenschap.
In deze lezing staan drie geestelijke dochters uit Antwerpen centraal, die elk een actieve rol speelden in de kunstwereld: Catharina Ykens II als schilder, Susanna Forchondt (1637-1711) als kunsthandelaar, en Johanna Vergouwen (1630-1714), die beide activiteiten combineerde.

Ontdek hoe deze vrouwen tot de keuze kwamen om als geestelijke dochter door het leven te gaan, aan welke regels en voorwaarden zij gebonden waren, hoe hun dagelijks leven eruitzag en welke invloed hun maatschappelijke positie op hun werk heeft gehad.

Praktische informatie:

Wie? dr. Frederica Van Dam (MSK Gent).
Wat? Lezing: ‘Vrouwelijke kunstenaars in de zeventiende en achttiende eeuw in Vlaanderen’
Waar? Vriendenzaal Groeningemuseum – Dijver 12 – 8000 Brugge
Wanneer? Zondag 30 november 2025 | 10: 30 uur
Toegang? Lezing voorbehouden aan leden van VVMB
Taal: Nederlands
Hoe? Inschrijven is verplicht. Het inschrijvingsformulier volgt binnenkort.