Vervaardiger
Hans Memling (schilder)Periode en datering
15de eeuwDe zusters en broeders van het hospitaal gaven Hans Memling meer dan 500 jaar geleden de opdracht voor dit imposante drieluik, een altaarstuk voor de kerk van het hospitaal. Ze zijn te zien op de buitenluiken en in het midden. Op het centrale paneel, tussen de zuilen, staat de houten kraan van Brugge die gebruikt werd om wijnvaten van de boten te heffen. Belastingen op invoer van wijn, waren voor het hospitaal. Memling schilderde ook de patroonheiligen en beschermers van het hospitaal: Sint-Jan de Doper met lam en Sint-Jan de Evangelist met de kelk. Rechts, achter een zuil, een broeder in lange zwarte pij.
TOPSTUK
Scrollend op je smartphone, reclameborden op weg naar je werk, ’s avonds voor de televisie. Dagelijks zien we honderden beelden en we zijn hier ondertussen aan gewend geraakt. Maar in de 15e eeuw was dat niet het geval. Een monumentaal altaarstuk als het Johannesretabel moet toen een grote indruk hebben gemaakt. Dergelijke kunstwerken werden gemaakt om op een altaar in een kerk te staan en waren, in tegenstelling tot hoe ze nu zijn opgesteld, vaak gesloten. Kerkgangers zagen doorgaans alleen de buitenkant, die vaak in grisaille (grijstinten) werd geschilderd. Enkel op speciale feestdagen werden de altaarstukken geopend en openbaarde zich een levensechte voorstelling vol kleuren. Wie die de overgang van zwart-wit- naar kleurentelevisie heeft meegemaakt, kan zich wellicht voorstellen hoe dit voor de normale kerkganger moet hebben gevoeld. Alsof er letterlijk een wereld voor hen openging…