Sluiten

De Macht van de Koning

Dit is een Vlaams Topstuk

Vervaardiger

Ambrosius (I) Francken (tekenaar)

Periode en datering

16de eeuw
(ca. 1573 - ca. 1579)

De tekening is een ontwerp voor een prent uit een vierdelige reeks toegeschreven aan Jan Wiericx naar ontwerp van Ambrosius Francken uitgegeven door Peeter Baltens over een verhaal uit het aporcryphe bijbelboek Esdras. Het verhaal vertelt hoe koning Darius die aan zijn lijfwachten vraagt wie of wat het sterkst is. De eerste lijfwacht antwoordt dat de wijn het sterkst is. De tweede lijfwacht antwoordt dat de koning het sterkst is. De derde lijfwacht antwoordt in eerste instantie dat de vrouwen het sterkst zijn maar bedenkt zich dan en antwoordt dat waarheid het sterkst is.

De prent toont het tweede antwoord, de koning als sterkste macht, staand op een sokkel. In zijn rechterhand houdt hij een zwaard vast, een symbool voor oorlog en in zijn linkerhand een olijftak, een symbool voor vrede. Ook de scenes op de achtergrond verbeelden deze twee kanten van de macht van de koning. De scenes op de achtergrond zijn summier uitgewerkt en dit is kenmerkend voor ontwerpen van Ambrosius Francken. Omdat de tekening in dezelfde richting is als de prent is is getwijfeld over de juistheid van de toeschrijving - de meeste ontwerpen voor prenten door Ambrosius Francken die bewaard zijn gebleven zijn spiegelbeeldig aan de prent. Toch bevestigen de kwaliteit van de tekening, de aanpassingen in functie van de iconografie en het feit dat de tekening geïnciseerd is dat het wel degelijk om een werk van Ambrosius Francken gaat. Francken maakte de tekening waarschijnlijk na 1573, het jaar waarin hij zich inschreef in het Antwerpse Sint-Lukasgilde en voor 1579, het jaar waarin de Thesaurus van Gerard de Jode werd gepubliceerd, waarin de reeks is opgenomen. Francken maakte veel prenten met een christelijk moralistische boodschap. De moraal van de prentenreeks - de waarheid overwint alles - moet gezien worden in context van de rebellie van de Nederlanden tegen de Spaanse overheersing.

TOPSTUK

Ook voor de derde prent in de reeks, ‘De macht van de Vrouwen’, is een ontwerptekening bewaard gebleven, in The Courtauld Institute of Art. Volgens die prent is de vrouw machtiger dan de vorst, omdat zij koningen baart. Zij houdt een gebroken scepter vast in haar rechterhand en een gekroond koningskind in haar linkerhand. Aan haar voeten liggen objecten van macht en rijkdom. In de scène op de achtergrond zien we Delilah die de haren van Samson knipt en koning Salomon die door zijn vrouwen wordt aangespoord om afgoden te aanbidden. Scènes die listigheid symboliseren. De vrouw wordt hier voorgesteld als sluw en manipulatief. Er bestaan veel bijbelse en klassieke verhalen over vrouwenlisten en tot rond 1600 werden die verhalen vaak afgebeeld. In sommige gevallen wordt de man zelfs gewaarschuwd om tijdens zijn omgang met een vrouw op zijn hoede te zijn voor haar listigheid.

Details

Onderwerp
Dimensie
geheel, hoogte: 217 mm
geheel, breedte: 226 mm

Identificatie

Huidige locatie
Verzameling
Categorie
Objectnaam
Materialen
Inventarisnummer
0000.GRO2442.II

Linked open data

Permalink
IIIF manifest
Copyright
Musea Brugge engageert zich om gegevens als bruikbare open data ter beschikking te stellen. Afbeeldingen van kunstwerken die niet onder auteursrechtbeperkingen vallen, zijn daartoe gepubliceerd onder de Creative Commons Zero licentie. Deze mogen vrij worden gebruikt.

Gerelateerde items uit onze collectie