3 - De klompenmaker

3 - De klompenmaker

Volkskundemuseum - vaste collectie
  • Modieuze sneakers en ouderwetse schoenen, houten klompen en trendy klompsandalen pronken hier naast elkaar in een etalage.

    Stilaan vervagen de grenzen tussen schoen en klomp: waar vroeger alleen de rijken schoenen droegen en de armen tevreden moesten zijn met klompen, draagt iedereen nu alles door elkaar. Ontwerpers restylen klompen tot ‘Crocs’ of ‘Birckenstocks’ en de traditionele schoen evolueert naar een sportieve sneaker.

    In de andere vitrinekasten ziet u het gereedschap van de klompenmaker: een omslagboor, een klompenmakershamer, een dissel en ander klein materiaal.

    Op het houten blok wacht een ruwe vorm op afwerking. Hiervoor gebruikt de klompenmaker zijn klompenmakersboor en verschillende rechtopstaande messen.

    Naast het houten blok ligt een sierlijke stapel klompen. De mooi afgewerkte ‘Walekes’ of ‘klepperkes’ zijn licht van gewicht en typisch voor deze streken. Bij de ‘tripklomp’, een variant van de gewone klomp, vervangt de klompenmaker het houten gedeelte over de bovenvoet door een leren bandje of trip. Deze klompen zijn veel comfortabeler, omdat de trip vastgezet wordt op maat van de koper.

  • Op het podium staat een houten snijpaard op drie poten met daarop een groot mes. Hiermee snijdt de klompenmaker in een elftal vloeiende trekken de klomp in het gewenste model. Dit noemt verkrammen, omdat het zware mes met een kram aan het snijpaard is vastgemaakt. De fijnere afwerking gebeurt met een lichter snijmes.

  • Na het uitboren van de binnenkant met een lepelboor, snijdt de schoenmaker met een teenmes de plaats, waar de tenen komen, uit. De lange steel van met mes rust daarbij op zijn schouder. Het uitboren en vertenen is de lastigste klus voor een klompenmaker, want heel zijn kunde staat of valt met een goed passende klomp.

  • Vóór de uitvinding van de waterdichte laarzen (zie vorige zaal) staan lederen schoenen garant voor natte voeten op de slijkerige (veld)wegen van weleer. Daarvoor zijn deze slijkschoenen ontwikkeld. Deftige heren en dames en ook rijke boeren binden deze slijkschoenen onder hun gewone schoeisel om hun schoenen te beschermen tegen het wegzakken in de modder. Deze negentiende-eeuwse slijkschoenen zijn de opvolgers van de patijnen, houten overschoenen die onder meer op Jan van Eycks Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw (1434) te zien zijn.

  • Winkels kopen klompen aan in wissen van dertien paar, in verschillende maten. De naam ‘wissen’ verwijst naar de wilgenwissen, waarmee de klompenmaker de klompen samenbindt.

  • Het gewone volk draagt heel het jaar door klompen, ook bij vriesweer. Om de voeten warm te houden legt men wat stro in de klomp. Dat loopt wel niet zo gemakkelijk, maar alles beter dan koude voeten. Bij sneeuwweer zijn klompen niet zo handig. Het sneeuw blijft dan onder de klompen plakken. Ouderen hebben daar last van, maar voor jongeren hebben de klompen in de winter wél een voordeel. Je kan er heel goed mee glijden op het ijs!

Bekijk in het
Nederlands
  • Deutsch
  • English
  • Español
  • Français
1/6
  • De klompenmaker
  • Snijpaard
  • Teenmessen
  • Slijkschoenen
  • Wissen
  • Klompen met stro

In detail

Volgend thema Terug naar overzicht
Sluiten

Zoek op Musea Brugge

Volg ons op

Facebook Youtube Linkedin Instagram TikTok