Lodewijk van Gruuthuse is een boekenliefhebber. Beter gezegd: een handschriftenliefhebber. Dat ontdekt u in deze ruimte. Tijdens zijn leven ontstaat de boekdrukkunst, maar Lodewijk koopt alleen handgeschreven boeken, handschriften dus. Bestaande én ook nieuwgemaakte. Veel van die luxueuze manuscripten bevatten schitterende miniaturen. Het is de laatste grote bloeitijd van die kunstvorm.
Lodewijks bibliotheek is in de Nederlanden de grootste na die van de Bourgondische hertogen. Behalve een liefhebberij is ze ook een statussymbool. Iets om mee uit te pakken. Zoals ook andere prominente Bruggelingen doen. In navolging van hun voorbeeld: de hertogen. De hertogelijke bib telde zowat 900 handschriften, die van Lodewijk een kleine 150.
Een van Lodewijks leveranciers is Colard Mansion. Hij behoort tot Brugges belangrijkste drukkers in de pionierstijd van de boekdrukkunst. U hoort het goed: Mansion is een drukker, maar Lodewijk bestelt bij hem handgeschreven boeken. Mansion zal zijn hele carrière lang ook handschriften blijven maken, onder andere voor de hertogen.
Veel handschriften uit Lodewijks bibliotheek bleven bewaard, maar niet hier: de koning van Frankrijk verwerft de meeste kort na Lodewijks dood, vermoedelijk via diens zoon Jan, die in dienst is van het Franse hof. Tot op vandaag bewaart de Bibliothèque nationale de France ze in Parijs.
Wat leest Lodewijk? Of beter: welke handschriften bezit hij? Welke teksten bevatten ze? Dat zijn religieuze werken. Maar er zijn ook boeken bij met vertalingen van antiek Romeinse verhalen, en volumineuze historische kronieken. Zowat alles is in het Frans. Tijdgenoten van Lodewijk hebben ook al belangstelling voor het vroege humanisme en zij lezen ook Latijnse teksten, zoals abt Jan Crabbe van de befaamde Ten Duinenabdij in Koksijde.
