In de late middeleeuwen is Brugge een van de rijkste steden van West-Europa. Met zijn fiere belfort, indrukwekkende stadhuis en statige woningen straalt het trots en zelfbewustzijn uit.

De bron van al die welvaart is de handel. Brugge is verbonden met de wereldzeeën via het Zwin, een korte, ondiepe inham van de Noordzee. Schepen uit alle windstreken varen er af en aan.

Vanaf eind 14de eeuw maakt Brugge deel uit van het Bourgondische rijk. De hertogen van Bourgondië verblijven er geregeld. Met spectaculaire optochten, feesten en toernooien zetten ze hun rijkdom en macht in de verf.

Ambitieuze Bruggelingen treden in hun voetsporen. Ze bouwen stadspaleizen, die ze royaal decoreren met hun wapenschild en devies. Of ze laten zich schilderen met de ketting van hun ridderorde. Een van hen is Lodewijk van Gruuthuse.

Dit is Brugge op z’n mooist! Het Brugge zoals het lang vóór en ook na 1400 groeit en bloeit. Eerst als een handelscentrum, stilaan als een kosmopolitische hoofdstad in Europa en uiteindelijk als een Bourgondische stad vol pracht en praal.

Marcus Gerards brengt Brugge op deze tien koperplaten ongelooflijk minutieus in beeld. In spiegelbeeld, moeten we zeggen, want de platen dienen om er de kaart van Brugge mee te drukken. Molens, straten, gebouwen, natiehuizen, stadspaleizen zoals dat van Lodewijk van Gruuthuse, kaatsbanen zelfs: je ziet op deze streetview avant la lettre werkelijk álles van de Brugse binnenstad.

En water, veel water. Van zijn opdrachtgever, het stadsbestuur, moet Marcus Gerards Brugge wat dichter bij de zee brengen dan in werkelijkheid, en moet hij ook de waterwegen breder maken dan ze eigenlijk zijn. Want de zee en het water, dat zijn de slagaders van de succesvolle Brugse economie en handel.

Deze koperplaten en de kaart zijn pure public relations. Ze tonen het Brugge van de 15de eeuw, maar ze worden gemaakt in… 1562, in de eerste plaats om een nieuw kanaal te promoten, de Verse Vaart. Brugge wil zich herpakken, want goed gaat het in die jaren niet met de stad, die haar verbinding met de zee dreigt te verliezen. Veel handelaars verhuizen naar Antwerpen.

Een reden te meer om uit te pakken met de roem en de schoonheid van het Bourgondische Brugge! Met de metropolis die Brugge was, mét z’n symboolgebouwen: het belfort, de hallen, het stadhuis... Die prijken ook op een ander topstuk in deze zaal: het schilderij met de zogenaamde ‘Zeven wonderen van Brugge’, ook een pr-instrument. Geniet rustig van de honderden details! En van de objecten in deze ruimte. Sommige komen uit gebouwen die ook op de koperplaten te zien zijn, als je heel goed kijkt!

Groepsportret met gebouwen

‘Septem admirationes civitatis Brugensis’ staat bovenaan dit schilderij in het Latijn te lezen: ‘De zeven wonderen van de stad Brugge’. Die wonderen zijn zeven bijzondere gebouwen, die (bijna allemaal) prominent in beeld komen. Maar dit is geen realistisch stadsgezicht: de gebouwen zijn als het ware naast en achter elkaar geplaatst voor een groepsportret.

Wie rijk en machtig is, laat dat graag zien. De graven van Vlaanderen. Een machtige, zelfbewuste stad als Brugge. De jonge dynastie van de Bourgondische hertogen die zich graag in Brugge vestigt… Allemaal pakken ze uit met hun rijkdom en macht. Ze doen dat met gebouwen, door hun manier van leven en ook met grootse stadsspektakels: feesten, toernooien, blijde intredes…

Die gebeurtenissen blijven lang hangen in het collectieve geheugen. En de verhalen erover worden overgeleverd, onder meer in deze prachtig geïllustreerde Excellente Cronike van Vlaanderen. Die vertelt het verhaal van de geschiedenis van Vlaanderen ‘van de vroegste tijden tot eind 15de eeuw’. Je leest er verhalen over de grote politieke gebeurtenissen, maar ook over aanspoelende walvissen, zware onweders, stedelijk oproer, vorstelijke sterfgevallen en huwelijken. Voor het gedeelte vanaf 1437 houdt de Brugse dichter en rederijker Anthonis De Roovere de pen vast. Brugge staat centraal in zijn verhaal.

De Bourgondische hertogen geven in die periode het voorbeeld. Zij verlokken naar de gastvrije hofstad Brugge machtige mannen, die graag in hun omgeving vertoeven en de vorsten imiteren: met grote stadspaleizen zoals dit van Lodewijk van Gruuthuse. Die zijn ingericht met kunst, met dure objecten, en bijvoorbeeld ook met luxueuze en gepersonaliseerde vloertegels uit Spanje… Maak kennis met deze elite. Samen met de vorsten en de stadsbestuurders zorgen zij voor het absolute hoogtepunt in de Brugse geschiedenis. De sporen van hun spektakelstaat ontdek je hier.

Lodewijk van Gruuthuse en de andere leden van de Orde van het Gulden Vlies droegen een ketting om hun hals. Hier ontdek je uit welke elementen en symbolen die ketting bestond..