In Brugge werd de schilderkunst van de 17de eeuw gedomineerd door Jacob van Oost I. Hij verbleef enkele jaren in Italië, waar hij sterk werd beïnvloed door het werk van Caravaggio. In de geest van de contrareformatie schilderde Van Oost talrijke altaarstukken voor Brugse kerken en kloosters. Daarnaast was hij actief als portretschilder van de burgerij. Ook zijn zoon Jacob van Oost II maakte naam als Brugs portret- en historieschilder.

De Vlaamse barokschilderkunst vertoont een opmerkelijke tendens tot specialisatie. In de grote kunstencentra Antwerpen en Brussel legden sommige kunstenaars zich toe op monumentale historiestukken: historische, Bijbelse of mythologische taferelen.

Andere schilders specialiseerden zich in portretten, landschappen, genrestukken – schilderijen van alledaagse taferelen - of stillevens. Schilders vervolmaakten zich in subgenres van het stilleven, zoals het bloemstuk, het fruitstilleven, het dierstuk of het trompe l’oeil-stilleven, waarin vaak vanitas- of vergankelijkheidsymboliek werd verwerkt.

De diverse genres waren in trek bij kunstverzamelaars en maakten een prominent deel uit van hun kunst- en wonderkamers.

Foto's © artinflanders.be

Deze kopie naar een werk van Anthony van Dyck beeldt het oudtestamentische verhaal uit van Samson en Delilah. Het geheim van Samsons kracht lag in zijn weelderige haardos. Delilah verleidde hem dit geheim met haar te delen, waarop ze hem verraadde door 's nachts zijn haar af te knippen. Het schilderij toont het moment waarop de Filistijnen de verzwakte Samson overmeesteren.

Deze compositie gaat terug op een wandtapijtontwerp van Rubens over de Griekse held Achilles. Om te verhinderen dat hij zou sneuvelen in de Trojaanse Oorlog verstopte zijn moeder hem, vermomd als vrouw, op een eiland. Hij leefde er tussen de koningsdochters. Griekse legeraanvoerders die zich voordeden als handelaars ontmaskerden hem. Achilles verraadde zich door naar de wapens te grijpen die verstopt zaten tussen de handelswaar.

Met de veelzijdige Antwerpse kunstenaar Erasmus Quellinus de Jonge komen we in de buurt van Peter Paul Rubens, met wie Quellinus vaak samenwerkt. Voor deze compositie vertrok hij van een ontwerp van Rubens voor een wandtapijt. Het verhaal komt uit de oudheid.

Centraal zien we de hoofdfiguur, onder de pauw. Hij is gekleed als een vrouw, maar draagt een helm en een dolk, en is zichtbaar een man. Dit is de grote Griekse held Achilles. Omdat Achilles’ moeder weet dat haar zoon in de Trojaanse Oorlog zal sterven en ze dus niet wil dat hij meegaat, heeft zij hem verstopt. Op een eiland, bij een koning met zeven dochters. Achilles leeft daar vermomd als een jonge vrouw.

Tot twee Griekse legeraanvoerders zijn schuilplaats ontdekken en ze een list bedenken om de onmisbare Achilles mee te krijgen naar Troje. Zij hebben zogezegd als handelaars geschenken mee voor de prinsessen. Wanneer iedereen haar geschenk mag kiezen, verraadt Achilles zich: hij grijpt naar de helm en de dolk die de twee sluw bij de geschenken hebben gelegd. Dat is wat we hier zien. De twee Grieken, onder wie Odysseus, staan links. Odysseus bedacht de list.

Er is nog een tweede hoofdfiguur. Zij staat rechts in het licht, oogt triest en heeft geen aandacht voor de geschenken. Het is Deïdamia, een van de zeven koningsdochters. Met haar had Achilles een geheime relatie, én twee kinderen.

We begonnen dit commentaar met de band tussen Quellinus en Rubens. Rubens beïnvloedt Quellinus, maar die vaart ook z’n eigen koers: zijn stijl is rustiger, klassieker dan Rubens’ exuberante barok. Dat is ook op dit doek uit 1643 goed te zien.

Volgens het Bijbelverhaal beschuldigden twee oude rechters de kuise Suzanne valselijk van overspel, nadat ze weigerde in te gaan op hun avances. In dit gerechtigheidstafereel ligt de nadruk op de rechtvaardige tussenkomst van de wijze profeet Daniël. Hij ontmaskerde de grijsaards door hen apart te verhoren over een aantal details waarop ze tegenstrijdige antwoorden gaven. Ze werden ter dood veroordeeld voor hun leugens en machtsmisbruik.